Writefulness
De term writefulness is een samenvoeging van de woorden ‘writing’ (schijven) en ‘mindfulness’. Letterlijk wordt in writefulness schrijven en aandachtgerichte meditatie gecombineerd. Schrijven is daarbij de techniek waarmee men mindfulness beoefent.
Voordat de boekdrukkunst en de moderne media opkwamen, werd er veel geschreven. Ook in diverse oude klooster beoefende men deze ambacht. Klassieke teksten, besluitvormingen, psalters en Bijbelvertalingen, genealogieën en boeken werden met de hand overgeschreven. En vaak werden deze rijkelijk gedecoreerd. Kennis en ideeën konden zo verspreid en bewaard worden. Denk bijvoorbeeld aan de Zwolse Bijbel ten tijde van de Moderne Devotie of het boek ‘Over de navolging van Christus’ van Thomas a Kempis. Omdat de opkomst van de boekdrukkunst een enorme efficiëntieslag betekende, kreeg de ambacht van het schrijven een steeds kleinere rol. Deze ontwikkeling zorgde namelijk voor vermindering van fouten, verlaging van kosten en maakte grotere oplages mogelijk. Tegelijk werd het schrijven steeds meer een particuliere bezigheid; van brieven schrijven tot notities maken. Tegenwoordig lijkt zelfs dit particuliere schrijven met de hand steeds meer overbodig. Berichtjes, takenlijsten, college-aantekeningen, e-mails, etc. Met een groots gemak en zonder directe kosten verspreiden kennis en ideeën zich razendsnel.
Zonder al te nostalgisch terug te kijken op het ambacht van schrijven, wil Stadsklooster Groningen een lans werpen om het schrijven met de hand weer op te pakken. Schrijven is namelijk meer dan alleen een voertuig van kennis en ideeën. Schrijven is bewegen; psychisch door het richten van focus en fysiek met hoofd en handen. Men kan maar één teken tegelijk schrijven. Het vereist aandacht, oefening en lichamelijke inspanning. Terwijl men schrijft, ontkomt men er niet aan om ook te lezen. Toch kan men de gedachten niet de vrije loop laten, want dan ligt een verschrijving of een onleesbaar resultaat voor de hand. Het schrijven helpt om de aandacht te richten.
Met een pilotgroep heeft Stadsklooster Groningen in 2019 enkele vormen van writefulness beoefend. In het najaar van 2020 is opnieuw gestart met meditatief schrijven. In het najaar van 2021 en in het voorjaar van 2022 is er een kennismakingscursus van vier avonden. Zie hiervoor de agenda.
Enkele voorbeelden van vormen zijn:
Brievenschrijven voor Amnesty,
Herhalend schrijven van korte meditatieve tekst,
Bijbelverhaal overschrijven
Creatief schrijven,
Schoonschrift,
Estafette schrijven (gezamenlijk een grotere tekst schrijven,
Brief schrijven naar je vroege zelf en daadwerkelijk versturen.
Elke vorm heeft een eigen werking. Het schrijven van brieven voor Amnesty spreekt bijvoorbeeld empathische vermogens en het rechtvaardigheidsgevoel aan. Waar het herhalend schrijven van een korte tekst de inhoud van de tekst laat weerklinken in jezelf, verlegt het schoonschrijven de focus van de inhoud naar de vorm. Het schrijven van een brief naar je vroegere zelf kan bijdragen aan hoe je jezelf ziet, terwijl het overschrijven van een Bijbelverhaal juist de mogelijkheid biedt om in een ander perspectief te verplaatsen. Zo kan, naar gelang de techniek, het esthetische, inhoudelijke, politieke, gezamenlijke of het psychologische aangesproken worden.